Bugün 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı

Bugün 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı... Türkiye Cumhuriyeti'nin ilan edildiği günün -29 Ekim 1923- yıldönümlerinde kutlanan ulusal bir bayram Cumhuriyet Bayramı.
19 Nisan 1925'te 628 sayılı "Cumhuriyet'in İlanına Müsadif 29 Teşrinievvel Gününün Milli Bayram Addi Hakkında Kanun ile, 29 Ekim günü Türkiye içinde ve dışındaki temsilciliklerde ulusal bayram töreni yapılacağı hükmü getirildi. 21 Nisan 1925 tarihli ve 1805 sayılı Milli ve Sair Bayramlarda İfa Olunacak Merasim Hakkındaki Talimatname ile de, yapılacak kutlamaların düzenlenmesine ilişkin ilkeler belirlendi.
27 Mayıs 1935 tarihli ve 2379 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'a göre 28 Ekim öğleden sonrasıyla 29 ve 30 Ekim günleri tatil sayıldı.
17 Mart 1981'de, 2739 sayılı yasayı geçersiz kılan 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile yeniden düzenlenen Cumhuriyet Bayramı tatili, 28 Ekim öğleden sonrası ile 29 Ekim günü olarak belirlendi. Bu süre içinde resmi daire ve kuruluşların tatil edilmesi, özel işyerlerinin de zorunlu olarak kapatılması hükme bağlandı.

Böyle olmakla birlikte, Türkiye'de 80'li dönemin cunta önderinin, halka açık konuşmalarında, sık sık "Bu kadar çok bayram, bu kadar çok tatil olmaz. Tatillerin kimisini kaldırmak ve çok çalışmak lazım!" dediğinden yola çıkılırsa, cuntanın halkı "çok çalış[tır]ma" işini sözde bırakmayışı, bu son yasadan da anlaşılıyor...

29 Ekim 2009 Cumhuriyet Bayramı-1 | Üsküdar | 29 Ekim 2009 | Fotoğraf: CndFlix © 2009

Annemi bayrama götürdüm, evimize en yakın merkezi yer olan Üsküdar'daki Cumhuriyet'in 86. yılı kutlamalarına...

Ne var ki gecikmişişiz. Herhangi bir törene ya da kutlamaya raslamadık, partilerin ağaçlara, elektrik direklerine asılı kutlama afişleri ya da pankartları dışında.
Bindiğimiz minibüsten indiğimizde, Üsküdar iskelesinnin sağındaki parkta, "fast-food"larını atıştıran, bayram üniformalı gençleri görünce, anladık ki bayram töreni çoktan sona ermiş.

Cumhuriyet'in 86'sında: bu anne 84'ünde | Üsküdar | 29 Ekim 2009 | Fotoğraf: CndFlix © 2009

O zaman gidip parkta dolanalım, parktaki doğal etkinlikleri ve Boğaz'dan geçen gemileri seyredelim dedik. Ulusal Bayram günümüzü böyle değerlendirdik. Bayramların, simgeledikleri birleştirici öğenin toplum ya da grup yaşamındaki etkinliği zayıfladıkça sıradan dinlenme günlerine dönüşmesi sıkça rastlanan bir durum. Elbette annem de ben de, Türkiye'nin değişmeye yüz tuttuğunun farkındayız. Cumhuriyet gibi bir başlangıcın anma gününü, eğlenerek, daha argo bir deyimle "çalıp oynaya oynaya" geçirmek, yaşamak gerekirdi. Böyle olmaması acaba "büyük kriz" yüzünden midir?

Neyse... Yaşı Cumhuriyetin yaşına yakın olan annem ve ben, biz de gençlere uyalım diye düşündük. Parktaki gezimizi bitirdikten sonra, gidip Mc Donald'da French Free ve Hamburger yiyelim dedik... Ama kola değil, -ayran da değil-, çay içtik yanı sıra.
Fotoğraftaki 84 yaşındaki annem, yemekten arta kalan çayını yudumluyor.